10 Πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για την επανάσταση του 1821
Η 25η Μαρτίου δεν είναι μια απλή αργία κατά την οποία γιορτάζεται συγχρόνως ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου. Σήμερα γιορτάζουμε ως έθνος την επανάσταση του 1821. Πριν από 200 έτη ξεκίνησε η επανάσταση ενάντια στην Οθωμανική αυτοκρατορία και όχι η απελευθέρωση, όπως λανθασμένα πολλοί νομίζουν. Παρακάτω θα δούμε κάποια πράγματα που πρέπει όλοι να γνωρίζουμε για την επανάσταση του 1821.
1. Πότε άρχισε η επανάσταση:
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, αρχηγός της φιλικής εταιρείας, άρχισε τις επιχειρήσεις για την έναρξη της επανάστασης από την 24η Φεβρουαρίου 1821. Βέβαια, η επανάσταση δεν άρχισε σε όλες τις περιοχές την 25 Μαρτίου του 1821, αυτή όμως αποτέλεσε την ημερομηνία έναρξης γενικής επανάστασης. Προηγήθηκαν και προεπαναστατικές επιχειρήσεις στον Μοριά, στα Καλάβρυτα, στο Αίγιο και την Καλαμάτα.
2. Από που άρχισε η επανάσταση:
Η επανάσταση στις 25 Μαρτίου ξεκίνησε στην Πελοπόννησο. Η ανυπόδουλη Μάνη ήταν το ιδανικό μέρος για την έναρξη της επανάστασης.
3. Πόσο διήρκησε η επανάσταση :
Φυσικά χρειάστηκε αρκετός χρόνος μετά την 25η Μαρτίου ώστε να αποκατασταθούν όλες οι περιοχές της Ελλάδας. Επομένως, ενώ η ίδρυση του ελληνικού κράτους έγινε το 1830, οι αγώνες συνεχίστηκαν. Συγχρόνως, τα 400 χρόνια σκλαβιάς αποτελούν γενικευμένο χρονικό προσδιορισμό, αφού άλλες περιοχές της σημερινής Ελλάδας απελευθερώθηκαν μετά από σχεδόν 500 χρόνια. Συγκεκριμένα, το 1881 προστέθηκε η περιοχή της Θεσσαλίας, εκτός από την Ελασσόνα και την περιοχή της Άρτας. Τέλος, έχουμε και την ενσωμάτωση περιοχών με τους βαλκανικούς πολέμους το 1913. Η απελευθέρωση της Λέσβου έγινε το 1912.
4.Προσωπικότητες που ξεχώρισαν στην επανάσταση:
Ως μεγάλοι οπλαρχηγοί της επανάστασης αναγνωρίζονται οι Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Γεώργιος Καραϊσκάκης και Αθανάσιος Διάκος. Ακόμη, η προσφορά των Γρηγορίου Δικαίου ή Παπαφλέσσα, Κωνσταντίνου Κανάρη, Ανδρέα Μιαούλη, Οδυσσέα Ανδρούτσου, Ιωάννη Μακρυγιάννη, Νικήτα Σταματελόπουλου και πολλών ακόμη υπήρξε αρκετά σημαντική.
5. Ο ρόλος της ποίησης για την επανάσταση :
Η παγκόσμια ημέρα ποίησης (21η Μαρτίου), λίγες ημέρες πριν την επέτειο της 25ης Μαρτίου, είναι αφορμή ώστε να γίνει αναφορά για την ποίηση την εποχή αυτή. Η ποίηση ως μέσο έκφρασης λόγου υπήρξε πηγή επαγρύπνησης για τους υπόδουλους Έλληνες, αλλά και κατά την διάρκεια της επανάστασης, λειτούργησε ενθαρρυντικά για τους αγώνες. Ο «Θούριος» του Ρήγα Βελεστινλή (Φεραίος) χρησιμοποιήθηκε ως πατριωτικός ύμνος. Συγχρόνως, ο Αδαμάντιος Κοραής, με τα συγγράμματα του, θεωρείται πρωτεργάτης του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Επίσης, ο Ανδρέας Κάλβος υπήρξε σημαντικός Έλληνας ποιητής που έγραψε πως "θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία". Φυσικά, η δημοτική ποίηση έπαιξε πρωταρχικό ρόλο για ολόκληρη την περίοδο της επανάστασης, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και τον εθνικό μας ποιητή Διονύσιο Σολωμό ο οποίος εμπνέεται από τον επαναστατικό αγώνα και συνθέτει τον "Ύμνο εις την Ελευθερίαν".
6. Γυναικείες φιγούρες που ξεχώρισαν :
Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, με τους αγώνες της στη στεριά αλλά κυρίως στη θάλασσα, βοήθησε σημαντικά στην επανάσταση. Η Μαντώ Μαυρογένους συνέβαλε στον
αγώνα για ελευθερία προσφέροντας ολόκληρη την περιουσία της. Και οι δύο τους,
εξέχουσες μορφές, είναι από τις ελάχιστες γυναίκες που διακρίθηκαν επώνυμα στον αγώνα.
7. Τα απομνημονεύματα των αγωνιστών της επανάστασης :
Σημαντικά, όχι μόνο για την ελληνική λογοτεχνία αλλά και για την ιστορία, είναι τα απομνημονεύματα των ηρώων του 1821. Το ύφος τους, αφηγηματικό και ζωντανό, αποδίδει άριστα τα βιώματα των αγωνιστών. Απομνημονεύματα έγραψαν: ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Εμμανουήλ Ξάνθος, ο Φωτάκος, ο Αμβρόσιος Φραντζής, ο Λάμπρος Κουτσονίκας και ο Ιωάννης Μακρυγιάννης. Επίσης, ο Γεώργιος Τερτσέτης έγραψε τα απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη,όπως του τα αφηγήθηκε ο ίδιος.
8. Πρώτος Εορτασμός της 25ης Μαρτίου :
Η 25η Μαρτίου καθιερώθηκε ως εθνική εορτή της χώρας μας στις 25 Μαρτίου 1838 με διάταγμα του Βασιλιά Όθωνα. Το διάταγμα έλεγε:
"...Θεωρήσαντες ότι η ημέρα της 25ης Μαρτίου είναι λαμπρά και καθ' αυτήν εις πάντα Έλληνα δια την εν αυτή τελουμένην εορτήν του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, είναι προσέτι λαμπρά και χαρμόσυνος δια την κατ' αυτήν την ημέραν έναρξιν του περί της ανεξαρτησίας αγώνος του ελληνικού Έθνους, καθιερούμεν την ημέραν ταύτην εις το διηνεκές ως ημέραν εθνικής εορτής."
9. Η δημιουργία της ελληνικής σημαίας:
Στην Α' εθνική συνέλευση το 1822 αποφασίστηκε η πρώτη μορφή ελληνικής σημαίας, με χρώματα το λευκό και το γαλάζιο. Η επιλογή των χρωμάτων έγινε για να συμβολίζει το γαλάζιο της θάλασσας του Αιγαίου και το λευκό των κυμάτων. Πάντως, η πιο διαδεδομένη θεωρία για το πλήθος των λωρίδων της είναι ότι συμβολίζουν τις συλλαβές της φράσης «ελευθερία ή θάνατος». Οι πέντε γαλάζιες τις συλλαβές «Ε-λευ-θε-ρί-α» και οι τέσσερις λευκές «ή θά-να-τος».
10. Η αξία της επετείου :
Η επανάσταση του 1821 αποτέλεσε μια υπεράνθρωπη, για την εποχή της, προσπάθεια και οι αγώνες των Ελλήνων για την απόκτηση της ελευθερίας τους λειτουργούν ως πρότυπο σε ολόκληρο τον κόσμο.
Αργυρίου Μιχαηλία Χρυσοβαλάντη ( Β Λυκείου Μουσικού Σχολείου Μυτιλήνης )
Πηγές :