Η αξία του μαθήματος των μουσικών συνόλων

Ο ιδρυτικός νόμος των Μουσικών σχολείων όλης της χώρας (ΦΕΚ 649/β/7-9-1988), προσδιορίζει ότι σκοπός των μουσικών σχολείων της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (γυμνασίων και λυκείων) είναι «η προετοιμασία και κατάρτιση των νέων που επιθυμούν να ακολουθήσουν την επαγγελματική κατεύθυνση της μουσικής χωρίς να υστερούν σε γενική παιδεία, εάν τελικά επιλέξουν άλλον τομέα επιστημονικής ή επαγγελματικής έκφρασης». Επομένως τα Μουσικά σχολεία προσφέρουν εξίσου μουσική και γενική παιδεία.

Στα μέσα του προηγούμενου αιώνα αυξήθηκε το ενδιαφέρον για τη μουσική εκπαίδευση. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, η μουσική εκπαίδευση βρίσκεται στο επίκεντρο συζητήσεων και πολλών ερευνών (Mills, 1989, Hargreaves,1986, Rainbow, 1989, Swanwick, 1992). Η ενασχόληση με τη μουσική σύμφωνα με πολλούς ερευνητές, οξύνει το νου του ανθρώπου, δημιουργεί τρόπους σκέψης και καλλιεργεί τον ψυχοσυναισθηματικό μας κόσμο σε μεγάλο βαθμό (Hargreaves, 1986, Swanwick, 1988).

Τα μουσικά σύνολα συγκαταλέγονται στα υποχρεωτικά μαθήματα μουσικής παιδείας και πραγματοποιούνται δύο ώρες κάθε εβδομάδα και στα 50 μουσικά σχολεία της χώρας. Στο πλαίσιο του μαθήματος, οι μαθητές από όλες τις τάξεις του Γυμνασίου και του Λυκείου, συμπράττουν σε μουσικά σύνολα (π.χ. χορωδία, κλασική ορχήστρα, παραδοσιακή ορχήστρα κ.τ.λ.) με σκοπό την ενασχόλησή τους με ένα συγκεκριμένο είδος μουσικής, μελετώντας και ερμηνεύοντας ως ομάδα. Σύμφωνα με έρευνες, η συμμετοχή των μαθητών σε μουσικά σύνολα είναι ιδιαίτερα σημαντική. Όχι μόνο μοιράζονται την ίδια ευθύνη για να επιτύχουν τον κοινό τους στόχο (Sward, 1989), αλλά μαθαίνουν, επίσης, ότι κάθε ένας από αυτούς έχει ρόλο αναπόσπαστο στην επιτυχία των ομάδων (Harland et al, 2000). Επίσης, η συμμετοχή των μαθητών στα μουσικά σύνολα αυξάνει περαιτέρω την αυτοπεποίθησή τους και τις επικοινωνιακές δεξιότητές τους, αλλά και τους βαθμούς στα άλλα γνωστικά αντικείμενα του σχολείου (Kokotsaki &Hallam, 2007). Τέλος, η συμμετοχή σε μια σχολική ορχήστρα ή σε μια χορωδία, όχι μόνο δημιουργεί φιλίες μέσω των πολύμηνων προβών (Pitts, 2007), αλλά «είναι πιθανό οι νέοι μουσικοί, να συνεχίζουν να παίζουν μουσική, μόνοι ή με άλλους, για απόλαυση στη μετέπειτα ζωή» (Green, 2002, σελ.56).

Το μάθημα των μουσικών συνόλων βασίζεται στη συνεργατική μάθηση η οποία «δεν είναι μόνο μια συναρπαστική εμπειρία με ουσιαστικά οφέλη για τα παιδιά μας, αλλά και μια απαραίτητη προϋπόθεση για τη μελλοντική τους επιβίωση» (Brown, 1994). Η συνεργασία είναι η ενέργεια που προωθεί την ανταλλαγή γνώσεων ενός ατόμου με τους άλλους στην ομάδα για την επίτευξη κοινής και συγκλίνουσας γνώσης κι αυτό επιτυγχάνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό μέσα στα μουσικά σύνολα.

Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο Στέφανος Βασιλειάδης, ένας από τους ιδρυτές και οραματιστές των Μουσικών σχολείων σχετικά με το θεσμό αυτό, «η ευτυχία των παιδιών που φοιτούν στα Μουσικά σχολεία, η αγάπη τους για το γνωσιολογικό αντικείμενο όσο και για την αισθητική παιδεία» δείχνουν πόσο σημαντικός θεσμός είναι και πως όλα τα εμπόδια πρέπει να ξεπεραστούν προκειμένου να λειτουργήσουν σύμφωνα με «το όραμα για ένα ελληνικό σύστημα μουσικής παιδείας» (1989).

Από την εισήγηση της Καραγιάννη Νάντιας και Καραγιάννη Τάσου στο «1ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ με θέμα: «Μουσικές της Ελλάδας και της Ευρώπης Greek andEuropean music»

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βασιλειάδης, Σ. (1989). Μουσικό γυμνάσιο: όραμα και προβληματισμοί. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο: https://parodos.net.gr/tomi/VAS-MS89.pdf (26/9/2017)

Brown, L. (1994). «The advancement of learning» Educational Researcher.Vol.23, No.8.pp.4-12

Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. ΦΕΚ 649/Β/7/9/1988. Γ2/3345. Ίδρυση και λειτουργία μουσικών σχολείων. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο: https://www.samsp.gr/samsp/index.php/nomothesiamousikwnsxoleiwn/mousika-sxoleia/101-idrysh-a-leitourgia-mousikwn-sxoleiwn. (23/9/2017)

Harland, J., Kinder, K., Lord, P., Stott, A., Schagen, I., & Haynes, J. (2000). Arts education in secondary schools: Effects and effectiveness. London, NFER/The Arts Council of England, RSA.

Judson, Ellen. «The Importance of Music» Music Empowers Foundation.

Kokotsaki, D., & Hallam,S. (2007). «Higher Education music students' perceptions of the benefits of participative music making» Music Education Research, Vol. 9, No. 1

Mills, J. (1989). The Generalist Primary Teachers of Music; a Problem of Confidence. British Journal of Music Education, Cambridge University Press, Vol.6, No.2, pp., 125-138

Pitts, S. E. (2007). «Anything Goes: A Case Study of Extra-Curricular Musical Participation in an English Secondary School». Music Education Research Vol.,9, No2,pp.,1145-65.

Rainbow B. (1989) Music in Educational Thought and Practice. Aberystwyth, Boethius Press.

Swanwick, K. ( 1988). Music, Mind and Education. London: Routledge.

Sward, R. (1989). Band is a family. Today's Music Educator, Winter, 26-27.